9 cuốn sách tiểu sử và kí sự xuất sắc nhất năm 2015

Chúng ta đã được nghe kể rất nhiều lần về giai đoạn thai nghén của câu chuyệnAlice’s Adventure in Wonderland (Alice ở xứ sở thần tiên) nhưng trong The Story of Alice (tạm dịch: Câu chuyện của Alice) của NXB Harvill Secker, tác giả Robert Douglas_Fairhurst đã tạo nên một tiểu sử theo danh mục với tràn ngập những điều mới mẻ và đáng yêu trong đó. Ông mang chúng ta đến gần hơn với thuật giả kim mà chúng ta cư xử một cách ngượng ngùng cộng chút kỳ quái kiểu Oxford đã biến một cô gái vô lễ lại trở thành nữ anh hùng đối với nền văn học dành cho thiếu nhi. Đặc biệt cách Douglas-Fairhurst thương lượng với công việc kinh doanh khó khăn từ bản năng giới tính của Lewis Carrol mà chẳng hề làm hư hỏng bùa mê khi nhân vật đi lạc vào xứ sở thần tiên.

Oxford cũng phủ bóng đầy vẻ hăm dọa lên tác phẩm John Aubrey: My Own Life (tạm dịch:Cuộc sống của chính tôi)  (NXB Chatto & Windus), tác phẩm mang tính sáng tạo của Rith Scurr về một nhà sưu tầm đồ cổ ở thế kỉ 17 và cũng là tác giả của Brief Lives. Ông đã đưa ra khẳng định đầy dụng ý tốt đẹp đối với người viết tiểu thuyết tiếng Anh đầu tiên vĩ đại. Bị buộc phải từ bỏ trường của mình trong suốt cuộc nội chiến, Aubrey đã dành phần đời còn lại của mình để tốc kí những loại chuyện tán gẫu, những mẫu chuyện tai tiếng chỉ được bàn tán quanh bàn rượu. Trong cách nói chuyện bằng tiếng bụng, Scurr kể câu chuyện cuộc đời của Aubrey bằng ngôn ngữ của ông, hàn gắn từ những lời thoại rời rạc. Kết quả đã cho ra đời một tác phẩm đầy trí tưởng tượng mang tầm lịch sử chiến thắng, sống động và trìu mến như chính tiêu đề của nó vậy.

Trong tác phẩm Threads (NXB Jonathan Cape), Julia Blackburn sắp xếp để viết về cuộc đời của người đánh cá John Craske người Norfolk. Ông ấy đã vẽ và thêu dệt những cảnh tượng của biển cả làm say đắm tầng lớp vốn nhiều chuyện của thời kì nội chiến. Ông cũng là người chẳng thích việc gì hơn là kiểu khám phá bậc thiên tài trong một túp lều. Trong lối dông dài, trong cảnh tuyệt nhất, dưới hình thức kể chuyện vòng vo, Blackbrun đi vào phân tích những chi tiết khó khăn của cuộc đời nghệ sĩ của người đánh cá này. Chính xác thì bà không tìm ra chúng, nhưng sau đó dường như nó lại trở nên thất vọng nếu như bà làm điều đó. Nghệ thuật bên bề yêu cầu tiểu sử bên lề và một chuyên gia như Blackburn tìm ra được hình thức mới mẻ để lấp đầy cuộc sống khác thường này. Bà đã quản lý được nhiệm vụ của mình một cách tráng lệ và hoa mỹ.

Một người ngoài lĩnh vực nàyđã hấp dẫn được thể loại  tiểu sử siêu kỹ năng chính là Francis Barber, một nô lệ người Jamaica đã trở thành người hầu phòng của Samuel Johnson. Michael Bundock đã tìm kiếm cách khắc khe và sáng suốt đã chia sẻ qua câu chuyện The Fortunes of Francis Barber (NXB Yale) là một chuẩn mực của cách sử dụng một cuộc sống có vẻ như không quan trọng nhằm phá bỏ mở một khoảnh khắc lịch sử mặt khác có thể chỉ được biết qua những tài liệu chính thức. Nghề nghiệp khác thường và đa dạng của Barber lần lượt là một học sinh Anh Quốc, một ngư dân, một người bán sách và là một thầy giáo và cũng là majordomo của Johnson cho phép Nundock khamsphas những điều trong cuộc sống của một người da màu ở Georgian England. Barber làm nảy sinh lòng kiêu hãnh nhưng cũng là một dấu hiệu tốt đẹp của lòng tử tế không chỉ từ chính Johnson.

Shakespeare dường như không cần một tiểu sử nào khác ngoài tác phẩm

1606: William Shakespeare and the Year of Lear của James Shapiro thì còn hơn cả một cuốn tiểu sử. Sử dụng cùng phương pháp mà ông ấy đã mang vào 1599-một kiệt tác cách đây 10 năm về trước, Shapiro đào sâu vào những vấn đề xã hội và chính trị vốn là đề tài của những kiệt tác sau này của Shakespeare. Đây là một cuộc khủng bố trên những đường phố, nhờ vào âm mưu dùng thuốc súng thất bại và bệnh dịch bùng phát trong lúc lúc tòa án chính trị Jacobean trở nên mục nát hơn bao giờ hết. Bậc thầy về các chi tiết Shapiro diễn tả cách chứng hoang tưởng đa nghi âm ỉ lan truyền trong mọi ngóc ngách của kiệt tác Vua Lear.

Trong lúc đó, nhờ vào một bản thuật lại chi tiết, tác phẩm Year of the Fat Knight của Antony Sher đã cố gắng làm điều này. Cũng như Shapiro, Sher đã quay lại với thể loại mà trước đó ông đã viết khá tốt. Tuy nhiên trong khi Year of the King (1985) tập dần cho quen với sự thay đổi của ông vào “những con nhện trong chai mà Richard III có, thì ở đây Sher tạo dựng một nhân vật chơi Salstaff trong RSC. Trong quyển sách thời kì đầu của ông, 30 nhân vật vật lộn với việc trở thành cái ác, ở đây một Sher lão luyện hơn đưa chúng ta qua những quy trình của việc trở nên mập và kì cục. Đoạn  văn của ông được tổ chức như một cuốn nhật kí, được phụ họa thêm bằng những nét màu và những nét vẽ của riêng ông.

Guantanamo Diary (tạm dịch: Những ngày ở Guantanamo) của Mohamedou Ould Slahi thì hầu như không thể chịu đựng nổi để đọc nó bởi vì chúng ta phải đọc khi nó quá cần thiết.  Slahi là một người chưa bao giờ bị cáo buộc phạm tội gì thì lại bị bắt giữ một cách bất hợp pháp trong hơn 12 năm qua. Ông ấy tự học tiếng Anh bằng cách nghe những buổi thẩm vấn mình một cách bí mật, ông đã viết một tác phẩm gây choáng váng khi dành hơn mười năm trong địa ngục. Sự túng thiếu kinh niên bị ngắt quãng bởi các hình thức tra tấn cả về thể xác lẫn tinh thần khiến bạn tự hỏi làm cách nào mà Slahi có thể chịu đựng nổi. Có lẽ câu trả lời nằm trong sự thật rằng từng chút một ông ấy cũng là nhân chứng của hành động của loài người. Những người cai tù trở thành bạn bè của những tù nhân trong khi các buổi thẩm vấn để lộ ra những nghi ngờ việc họ đang làm. Chính là những khoảnh khắc bạn bắt đầu nghĩ về hy vọng cho Slahi và những tù nhân còn lại ở Guantanamo, dù là điều này chắc chắn sẽ yêu cầu một sự tác động mạnh mẽ từ thế giới bên ngoài.

Những bài văn cá nhân trong tác phẩm The Seven Good Years của Etgar Keret dường như là ngắn, chỉ có vài bài trong tập đó là dài mấy trang, nhưng nó chứa đựng những điều tốt đẹp. Nhanh nhẹn, vui vẻ, buồn và sâu sắc, những thông báo của Karret từ tầng lớp trung lưu ở Tel Aviv hòa trộn giữa những cuộc tấn công bằng đạn pháo với sự lớn lên của những đứa trẻ, giữa vị nguyên tổng thống của Iran là Mahmoud Ahmadinejad với một người kinh doanh qua điện thoai hay cáu gắt. Tựa đề 7 năm không chỉ là một ám chỉ đến kinh thánh mà còn là thời gian khi Keret trờ thành của cha của một cậu bé trong khi phải chịu đựng cái chết của cha mẹ ông một người sống từ vụ thảm sát người Do Thái. Đây là một tác phẩm bi-hài kịch chỉ bằng một cú chạm nhẹ nhàng.

Tác phẩm The Argonauts của Maggies Nelson khiến cả thế giới tranh luận về những người chuyển giới và tạo nên nhen nhóm ngọn lửa nghệ thuật trong nó. Câu chuyện kể về cuộc kết hôn của bà ấy với một nhà làm phim giới nữa Harry Dodge, Nelson suy ngẫm đến quan điểm hoặc cũng có thể là chẳng có quan điểm gì hết về việc chia thế giới không chỉ có hai giới nam và nữ. Trong khi Dodge được tiêm hóc môn nội tiết nữ và phẩu thuật cắt bỏ ngực thì Nelson trải qua giai đoạn thụ tinh trong ống nghiệm và mang thai. Khi hai cơ thể của họ lớn hơn và trở nên mềm mại hơn, mạnh mẽ hơn và ngược lại thì Nelson thẩm vấn những lằn ranh của ngôn ngữ, của luật pháp và văn hóa vốn dĩ được lập ra để giữ họ ở nơi họ ở. Điều này khiến cho The Argonauts nghe có vẻ như rất khó khăn nhưng nó cũng khiếm nhã, nhạy cảm và có lẽ một từ cũ rích phải dùng đến là cần thiết nữa.

Cuối cùng nếu bạn muốn một phiên bản mang tính trang trí thì có thể bạn làm điều tồi tệ hơn tác phẩm Open the Cagge, Murphy của Paul O’Grady. Trong tác phẩm này, kì thứ tư trong hồi kí của ông, O’Grady chiếm được bản ngã của tổ tiên của ông từ Butlins ở Skegness để tiệc tùng sát cạnh (không chính xác là) Madonna. Tính ngay thẳng, thành thật và tính nghệ sĩ trong lối viết của O’Grady đã nhấc bổng nó đi xa hơn những yêu cầu lỏng lẻo thông thường của một tác phẩm hồi kí thị trường.

Theo Bookaholic

 Khuyễn mãi dành cho các bạn đọc:

- Giảm tới ~70% cho các bạn đọc khi sử dụng gói ưu đãi trước 

- Đọc sách không hạn chế với gói đọc sách trọn đời

- Các bạn có thể nhận sách miễn phí theo yêu cầu tại đây