Những vai trò nổi bật của sách nói hiện nay

Vai trò lưu trữ

Sách nói là một môi trường lưu trữ tuyệt vời tất cả các thông tin nằm trong sách in. Bởi rất nhiều sách in qua thời gian dài sẽ trở nên không còn nguyên vẹn bởi một vài lý do về địa lý, khí hậu, quá trình gìn giữ không cẩn thận. Vì vậy sách nói ra đời đã đóng một vai trò quan trọng trong việc lưu trữ. Những tác phẩm được chuyển thể từ sách in sẽ được lưu trữ lại trong sách nói, cùng sự phát triển của công nghệ hiện nay, sách nói có thể được sao chép ra nhiều bản và giữ được ở nhiều môi trường, kể cả môi trường ảo – internet.

Không chỉ vậy, hiện nay vai trò lưu trữ của sách nói còn thể hiện mạnh hơn thông qua khả năng lưu trữ được một lượng thông tin lớn mà nhiều người chưa biết hết được. Một thư việc có thể lưu trữ khoảng 10.000 cuốn sách thì sách nói có thể lưu trữ bằng chừng ấy nội dung sách chỉ trên một vài chiếc CD nhỏ nằm trong lòng bàn tay.

Vai trò trong giáo dục

Vai trò giáo dục của sách nói được thể hiện qua quá trình thay đổi hướng giáo dục của Việt Nam, đó là giáo dục đang dần tiếp nhận công nghệ thông tin. Thay vì như trước đây trong ngành giáo dục giáo viên phải soạn giáo án bằng tay, học sinh phải thực hiện những bài tập dài trên nhiều trang giấy và vấn đề lưu trữ khá khó khăn, không lâu dài… thì công nghệ đã phần nào hỗ trợ giúp những việc ấy trở nên nhẹ nhàng hơn. Và sự xuất hiện của sách nói giúp việc dạy và học trong giáo dục được chuyên nghiệp và bớt tốn thời gian hơn.

Sách nói phục vụ cho giáo dục thường là những thông tin bài giảng, tư liệu học tập hỗ trợ cho giáo viên/giảng viên và học sinh/sinh viên. Ngoài những tác phẩm sách nói có nội dung liên quan đến nhiều môn học trong trường học và môn học quan trọng hiện nay như môn tiếng Anh thì có nhiều tác phẩm sách nói hỗ trợ về mặt tinh thần cho các đối tượng trong giáo dục.

Đặc biệt, có sách nói dành cho thiếu nhi. Trẻ em là thế hệ quan trọng của một đất nước, chính vì thế việc giáo dục trẻ nhỏ vô cùng quan trọng và cần giáo dục từ khi các em còn nhỏ, bắt đầu hình thành nhận thức về cuộc sống. Sách nó dành cho thiếu nhi đã góp phần cung cấp một lượng lớn kiến thức có ích, ý nghĩa dành cho các em nhỏ mà kể cả khi chưa đến trường, các em cũng nhận thức được đúng sai, tốt xấu… để hình thành những thái độ cư xử đúng đắn hơn khi các em đến trường học.

Thực tế đã cho thấy, sách nói được coi là công cụ học tập quyền lực. Khác với sách truyền thống hay chương trình giáo dục qua video, người học có thể vừa nghe sách nói, vừa làm việc khác. Người ta có thể vừa học vừa làm việc nhà, vừa tập thể dục, vừa lái xe v.v… Đây là điểm mạnh mà sách truyền thống không thể có được. Cho đến thời điểm hiện tại, thị trường sách đọc vẫn đang phát triển mạnh nhất ở những đầu sách mang tính giáo dục, sách tự hoàn thiện bản thân chứ chưa thực sự bủng nổ ở lĩnh vực sách văn học. Nhiều nhà văn cho rằng nghe sách là một hành động thể hiện sự coi thường với một tác phẩm văn học đứng đắn.

Vai trò giải trí

Sách nói hiển nhiên có vai trò giải trí. Vì giống như các băng đĩa nhạc hiện nay, sách nói được nâng cấp hóa với hình thức thể hiện bao gồm giọng nói của người đọc và âm nhạc song song. Rất nhiều câu chuyện thú vị trong sách nói giúp người nghe cảm thấy thoải mái. Không những thế, qua những câu chuyện trong sách nói, người nghe còn cảm nhận được nhiều điều mới, học hỏi nhiều điều hay chứ không dừng ở vai trò giải trí đơn thuần như đi chơi ở công viên hay chơi game yêu thích.

Có thể nghe sách nói ở bất kỳ đâu: trên xe, trên tàu, ngoài đường, lúc đi chơi… thậm chí là khi đã trên giường để đi ngủ. Vai trò giải trí của sách nói thật sự đã được công nhận vì sự tiện ích của nó ở mọi lúc, mọi nơi.

Vai trò kinh tế

Sách nói không chỉ có vai trò và ảnh hưởng quan trọng tới giáo dục, giải trí mà còn có ý nghĩa đối với sự phát triển kinh tế. Hiện nay, trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu hóa ngày một gia tăng, các nước đẩy mạnh phát triển công nghiệp, công nghệ thông tin… Bởi thế nhiều doanh nghiệp xuất bản cũng áp dụng công nghệ vào vấn đề phát triển kinh doanh. Sách nói không chỉ là một mặt hàng văn hóa phẩm mà nó còn đóng vai trò truyền thông, quảng cáo, PR cho sản phẩm sách in. Các công ty xuất bản sẽ thu được lợi nhuận lớn hơn từ việc phát triển thêm sách nói kèm theo sách in, quảng bá được thương hiệu và không để lãng phí cơ hội phát triển kinh tế.

Các vai trò khác

Sách nói có vai trò quan trọng với một bộ phận người kém may mắn hơn những người khác, đó là những người khiếm thị. Họ không thể nhìn thấy chữ nên không thể đọc sách. Và sách nói ra đời đã giúp họ tiếp cận gần hơn với văn hóa đọc bằng cách “nghe sách”.

Từ 1998 thành phố Hồ Chí Minh đã có thư viện sách nói dành cho người mù. Hơn 10 năm qua thư viện này đã phát hành hơn 1000 tựa sách với 250.000 bản sách gồm băng cassette và đĩa CD phục vụ miễn phí cho 84 đơn vị hội người mù và các trường mù trong cả nước.

Có thể thấy sách nói đã đóng một vai trò quan trọng đối với con người, đặc biệt là những người khiếm thị. Không chỉ thế, sách nói còn tác động tới mặt tinh thần, suy nghĩ và kể cả hành vi của con người, đặc biệt là đối với người Việt Nam – trọng tình nghĩa, luôn muốn yêu thương và được yêu thương.